KONYA (İGFA) – KTO Karatay Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Yüksekokulu Çocuk Gelişimi Kısım Lideri Doç. Dr. Hatice Yalçın; zelzelesi yaşayan ya da en sevdiği insanların zelzele bölgesinde güç durumda olduğunu öğrenen bir çocukta inanç hissinin ziyan göreceğini belirtti.

Özellikle küçük yaştaki çocukların şimdi sarsıntısı kavrayamadıkları için etraflarındaki yetişkinlerin reaksiyonlarını izleyip taklit edeceklerini hatırlatan Yalçın; “Çocuklar, etrafta çok gerginlik ve ağır korkulu yansılar görürse ya da sarsıntı nedeniyle anne-baba karamsar bir hale bürünürse, zelzeleden daha fazla etkilenirler. Çocuklar anne babalarının vücut lisanını çok yeterli okurlar; şayet onlar sakin ve tahlil odaklı davranıyorlarsa çocuk zelzele dehşetleriyle daha kolay baş edebilir” sözlerini kullandı.

ÇOCUKLARA ZELZELE İLE İLGİLİ NELER SÖYLENEBİLİR?

Yalçın “Çocuğun göz hizasına inerek, elleri tutularak yahut sırtı sıvazlanarak ‘senin yanındayız, birlikteyiz, yanımızda güvendesin, seni seviyoruz, sarsıntısı yaşayan yakınlarımız için elimizden geleni yapacağız’ üzere cümleler söylenmelidir. Ayrıyeten ‘haklısın, hepimiz çok korktuk ancak biz inançtayız ve zelzele bölgesindeki tanıdıklarımız da inançta olacaklar, tüm tedbirler alınıyor’ demek, çocukta itimat hissini pekiştirecektir” dedi.

Deprem sonrasında çocuğun, en çok birlikte oynadığı bireylerin vücut lisanının ve samimi sevincinin de farkına vardığını, çocuk kaç yaşında olursa olsun zelzeleden sonra farkındalığının ve dikkatinin arttığını hatırlatan Yalçın; “Eğer çocuk isterse fotoğraf çizmesi ve sarsıntıyla ilgili hislerini yazması istenebilir” teklifinde bulundu.

Depremden sonraki birinci birkaç hafta çocukların gelecekle ilgili ağır dertler yaşayacağını da vurgulayan KTO Karatay Üniversitesi Sıhhat Bilimleri Yüksekokulu Çocuk Gelişimi Kısım Lideri Doç. Dr. Hatice Yalçın; “Deprem sonrasında yakın toplumsal etrafının ilgisi çocuğu rahatlatır. Fakat kimi dert belirtileri daima devam edebileceğinden, muhakkak aralıklarla çocuğun desteklenmeye devam edilmesioldukça değerlidir. Hislerini anlatmasını sağlamak, çocuk için rahatlatıcı olacaktır. Sarsıntı üzere bir afetten sonra küçük çocuklar daima soru sorarlar. Aslında bu yaşadıkları kayıplara mana verme uğraşı ve bir nevi baş çalışmasıdır. Her sorusuna karşılık verilmeli, yanıt bilinmiyorsa öğrenip ona anlatılacağı söylenmelidir. Geçiştirilmemelidir” diye konuştu.

DEPREM İLE İLGİLİ ÇOCUĞA NELER ASLA SÖYLENMEMELİDİR?

Yalçın, çocuğa inanç veren bir tavır sergilemenin çocuğun yaşayabileceği olumsuz hisleri ortadan kaldıracağını belirterek; “Deprem nedeniyle aslında ağır tasa yaşayan çocuğa ‘İnsanlar berbat olduğu için sarsıntıyla cezalandırılıyor’ yahut ‘Dünyanın sonu geldi’ üzere tasaları artıran cümleler söylenmemelidir. Bu durumda çocuk kendisinin de makus bir davranış yaptığında cezalandırılacağına dair ağır inanç yaşar. Tıpkı halde ‘Bak işte, burada da sarsıntı olabilir, biz ölebiliriz, söylediklerimi yap, bizi üzme’ diye konuşulmamalıdır. Çocuğu gereksiz yere kaygılandıran bu tavır, çocuğun kaygılarını artırır ve yetişkinlik devrine kadar devam eden takıntılara yol açar. Çocuğun özyeterliliğini azaltacağından ötürü, ‘Şunu hissedeceksin, şunu yap’ biçiminde ne yapacağını söyleyen emrivaki cümleler söylenmemelidir” dedi.

Yalçın, sarsıntı öncesindeki evvelce var olan ömür nizamı nasıl ise uyku saati ve rutinleri, yemek alışkanlıkları üzere zelzele sonrasında misal bir nizamın oluşturulması gerektiğini belirterek, zelzeleyle ilgili uzmanların yapabileceği dayanak konusunun da es geçilmemesi gerektiğini söyledi.