MERSİN (İGFA) – Mersin Büyükşehir Belediyesi Toplumsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı’nda psikolog olarak vazife yapan Hasret Özkan, zelzele bölgesinde olanların, sarsıntı sonrası yaşanan gelişmeleri televizyon ve toplumsal medyadan takip edenlerin yaşadığı ruhsal travma sürecinde yapılabilecekler konusunda tekliflerde bulundu.

Deprem bölgesinden Mersin’e gelenlere ruhsal dayanak sağladıklarını tabir eden Özkan, “Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin, sarsıntı bölgesinden gelen vatandaşlarımız için açtığı barınma yerlerinden birisi Erkek Öğrenci Yurdumuz. Burada 36’sı 18 yaş altı olmak üzere, toplamda 141 depremzedemiz bulunmakta. Bu vatandaşlarımızın barınma, beslenme ve paklık gereksinimlerini karşılamalarına yardımcı olurken, birebir vakitte hekimlerimiz sistemli olarak sıhhat denetimlerini de yapıyorlar” dedi.

“Psikolojik birinci yardımlarda bulunuyoruz”

Deprem bölgesinden gelenler için ruhsal ilkyardımda bulunduklarını da tabir eden Özkan, “Depremin tesirlerini bir nebze de olsa hafifletebilmek için, bizler ruhsal birinci yardımlarda bulunuyoruz. Psikoterapi yapamıyoruz, zira bunun için uygun ortam ve şartların oluşması gerekiyor. Lakin ruhsal ilkyardım, aslında şu evrede yapılabilecek en hakikat yöntem” ifadelerini kullandı.

“Çocukların sarsıntının tesirlerini atlatabilmeleri için oyun oynamaları gerekiyor”

Özkan, sarsıntısı yaşayan yetişkinlere ve çocuklara nasıl yaklaşılması gerektiğini anlatarak, “Yetişkin bireylerimizi bilhassa empatik bir biçimde dinlemek, onları yargılamamak ya da abartılı telkinlerden kaçınmak çok kıymetli. Çocuklarımız için de burada ömür alanı oluşturmaya çalışıyoruz. Zira bir süre burada konuğumuz olacaklar ve onlar için oyun odası hazırladık. Çocukların, sarsıntının tesirlerini atlatabilmeleri için oyun oynamaları gerekiyor. Bilhassa legolarla oynayabilirler, bol bol oyun oynamalarına müsaade ediyoruz” diye konuştu.

Ailelerin çocuklara karşı tavrının da değerli olduğunu vurgulayan Özkan, “Bu manada ailelerimizi de bilgilendiriyoruz. Anne babalarımız çocuklarımızla temas halinde olmalı, onlara sarılmalı, inançta olduklarını, kendilerinin yanlarında olduklarını hissettirmeleri gerekiyor. Bu formda çalışmalar yapıyoruz” dedi.

“Duyguları bastırmak ileride çok daha büyük problemlere yol açabilir”

İnsanların hislerini bastırmaması, olduğu üzere yaşaması gerektiğine dikkat çeken Özkan, “Şu etapta çok uyarılmışlık mevcut olduğu için, aslında hepimiz sarsıntıyla alakalı tedirginlik içindeyiz ve korkuyoruz. Biz bunlara travma sonrası gerilim belirtileri diyoruz. 4-5 hafta kadar ya da çok daha uzun bir süre bunların yaşanması çok mümkün. ‘Ben bu hisleri atlatamayacak mıyım, daima bu türlü mi geçecek’ halinde panik içerisinde olmasınlar. İnsanların olabildiğince, hislerini yaşamalarına müsaade vermeleri gerekiyor. Bunlar olağandışı bir durum karşısında verilen olağan reaksiyonlar aslında. O yüzden hislerimizin akması gerekiyor. Kendimize müsaade etmemiz gerekiyor. Zira hislerimizi bastırmak, ileride çok daha büyük problemlere yol açabilir” diye konuştu.

“Çocukların sarsıntıyla ilgili sorularını geçiştirmemeliyiz”

Çocuklarda, yaş kümelerine nazaran sarsıntının uygun bir lisanla ve somut olarak anlatılması gerektiğinin ehemmiyetine vurgu yapan Özkan, “Özellikle çok küçük yaş kümeleri esasen durumu anlayamayacağı için, onlara sevgimizi hissettirmemiz ve olağan rutinlerimize devam etmemiz kâfi olacaktır. Ancak biraz daha büyük yaş kümelerine, örneğin 4-5 yaş kümesine sarsıntısı biraz daha somut olarak, birtakım malzemeler kullanarak anlatmamız gerekiyor. Bu kümelerden daha büyük yaşta olanlar da esasen zelzelenin şuurunda oldukları için, telkinlerden kaçınalım fakat olabildiğince onları da rutinlerine döndürmeye çalışalım. Sordukları soruları geçiştirmeyerek ya da ‘geçti, bitti’ demeyerek aktarmaya çalışalım” dedi.

“Abartılı telkinlerde bulunmaktan kaçınmalıyız”

Depremzedelerle empati kurulmasının kıymetli olduğunu aktaran Özkan, birtakım cümlelerin kurulmaması gerektiğini belirtti. Özkan, “İnsanlarımız bir depremzede ile karşılaştıklarında, onlara ; ‘bu senin kaderinmiş, ya da çok şükür sen yaşıyorsun, şu anda buradasın, her şey çok hoş olacak, toparlanacağız’ üzere telaffuzlarda bulunmamaları gerekiyor. Bunların tam bilakis onları anlamaya çalışmak, yalnızca dinlemek ya da ‘senin için ne yapabilirim?’ üzere sorular sormak, kendilerini aktarmalarını sağlayacaktır. Abartılı telkinlerde bulunmaktan kaçınmalıyız” dedi.

Deprem bölgesinde olmayan, fakat sarsıntıdan etkilenen vatandaşların da rutinlerine dönmeye çalışmaları gerektiğini vurgulayan Özkan, “Bizler depremzede değiliz, lakin travmayı ikincil olarak yaşayan gruptayız. Konutumuzda kendimizi makus hissedebiliriz. Bunlar ikincil travmanın belirtileri. Lakin beslenmemiz gerekiyor, uykumuzu alabilmemiz gerekiyor. Rutinimize dönebilmemiz gerekiyor ki, karşımızdaki bireye de güzel gidebilelim. Bir biçimde hayatımızı devam ettirmek durumundayız” ifadelerini kullandı.